Κατα το Μεσαιωνα η κανναβη καλλιεργηθηκε σ’ ολοκληρη την Ευρωπη οπου χρησιμοποιηθηκε επι αιωνες τοσο ως διατροφικο μεσο συμφωνα με ευρηματα που υπαρχουν στην περιοχη του Βερολινου απο το 500 μ.Χ., ως θεραπευτικο και ευφορικο μεσο και ως πρωτη υλη για την κατασκευη ρουχισμου. Αυτος ο σημαντικος ρολος της κανναβης στην καθημερινη ζωη των Ευρωπαιων απο το Μεσαιωνα και μετα, ωθησε τον Francois Rabelais (1490-1553) στο βιβλιο του «Πανταγκρουελ» να δωσει λεπτομερη περιγραφη των επιδρασεων του.
Μετα την εισοδο των Αραβων στο ιστορικο προσκηνιο, η λεξη χασις που στα αραβικα σημαινει χορτο και βοτανο, εγινε ευρεως γνωστη στο δυτικο κοσμο και συνδεθηκε με την αιρεση η το κινημα των Ασασιν που χρησιμοποιουσε την κανναβη ως μυητικο και τελετουργικο μεσο. Το κινημα των Ασασιν ηταν μια απο τις εξτρεμιστικες πτερυγες των Σιιτων, που τελικα αποσχιστηκε απ’ αυτους κατα τον 11 αιωνα μ.Χ. και ανεπτυξε ανεξαρτητη δραση με αρχηγο του τον Περση θρησκευτικο και πολιτικο ηγετη Χασαν Ιμπν Αλ Σαμπαχ.
Ο θρησκευτικος παραγοντας σιγουρα διαδραματισε σημαντικο ρολο στη διαδοση της κανναβης απο την Απω Ανατολη και την Ινδια στη Μεση Ανατολη, τη Βορεια Αφρικη και την Ευρωπη: Οι λαοι που αποδεχτηκαν τον ισλαμισμο, βρηκαν στην κανναβη ενα ιδεωδες ευφορικο υποκαταστατο του αλκοολ που η χρηση του απαγορευοταν απολυτως απο τους θρησκευτικους κανονες του Ισλαμ.
Το 1378, ο εμιρης Soudoumi Schekhoumi της Joneima της Αραβιας προσπαθησε να επιβαλει την πρωτη γνωστη απαγορευση της κανναβης: Διεταξε να καταστραφουν ολα τα φυτα κανναβης που υπηρχαν στην επικρατεια του και επεβαλε στους χρηστες την ποινη του ξεριζωματος ολων των δοντιων τους. Αλλα η προσπαθεια αυτη, οπως καθε απαγορευση που στρεφεται εναντια σε πρακτικες που ειναι αποδεκτες απο μεγαλα στρωματα του πληθυσμου, αποδειχτηκε ατελεσφορη και δεκαπεντε χρονια αργοτερα ο εμιρης παραδεχτηκε οτι κατα την απαγορευση “αυξηθηκε η χρηση της κανναβης στην επικρατεια του.”
Απο τον 13ο μεχρι και τον 19ο αιωνα, η καλλιεργεια της κανναβης αποτελουσε μεσο επιβιωσης για μια μεγαλη μεριδα του αγροτικου πληθυσμου, τοσο στην Ευρωπη οσο και στην Αμερικη.
Στην Ευρωπη “η κανναβη ηταν τοσο χρησιμη ωστε ο Ερρικος 8ος (1491-1547) συνιστουσε την καλλιεργεια της στους Αγγλους αγροτες”, ενω στην Αμερικη “γυρω στα 1630, ο μισος χειμερινος και ολος σχεδον ο θερινος ρουχισμος των κατοικων κατασκευαζοταν απο την κανναβη.”
Η εισαγωγη της κανναβης στην Αμερικη οφειλεται στους Ευρωπαιους αποικους. Η παλαιοτερη αναφορα για τη μαριχουανα στο Νεο Κοσμο χρονολογειται απο το 1545, οταν οι Ισπανοι αποβιβαστηκαν στη Χιλη . Στις αρχες του 16ου αιωνα, η κανναβη εξαπλωθηκε στη Βραζιλια απο τους Αφρικανους σκλαβους που την χρησιμοποιουσαν ως ακινδυνο ευφορικο και θεραπευτικο μεσο. Στις αρχες του 17ου αιωνα εμφανιστηκε στη Νεα Αγγλια απ’ οπου διαδοθηκε σ’ ολη τη Βορεια Αμερικη. Απο τοτε και μεχρι τον Αμερικανικο Εμφυλιο Πολεμο (1861), η καλλιεργεια του φυτου κατειχε ενα μεγαλο μερος της αγροτικης παραγωγης και επαιζε ενα πολυ σημαντικο ρολο στην οικονομικη ζωη της Αμερικανικης ηπειρου.
Κατα τον 18ο και 19ο αιωνα, η καλλιεργεια της κανναβης στη Βορεια Αμερικη καλυπτε ενα πληθος βιοτικων αναγκων και ηταν τοσο ζωτικης οικονομικης σημασιας ωστε ορισμενες πολιτειες (οπως η Virginia το 1762) “επεβαλαν ποινες σε οσους δεν την καλλιεργουσαν”.
Η καλλιεργεια και η εμπορια της κανναβης ηταν μια αξιοσεβαστη επαγγελματικη δραστηριοτητα που την ασκουσαν εκατονταδες χιλιαδες ανθρωποι. Αναμεσα σ’ αυτους και ο προεδρος των ΗΠΑ George Washington (1732-1799), που γραφει στο “Ημερολογιο” του: “12-13 Μαϊου 1765: Εσπειρα κανναβη… 7 Αυγουστου 1765: Aρχισα να διαχωριζω τα αρσενικα απο τα θηλυκα φυτα κανναβης… μαλλον πολυ αργα.”
Στην Ευρωπη, κατα τον 19ο αιωνα σημειωθηκε μια αναζωπυρωση του ενδιαφεροντος του κοινου για τις ευφορικες ιδιοτητες της κανναβης, υπο την επιδραση δυο κυριως παραγοντων: O ενας συνδεεται με την επιστροφη των στρατιωτων του Ναπολεοντα στη Γαλλια μετα την επιχειρηση στην Αιγυπτο (1800), πολλοι απο τους οποιους ειχαν μυηθει στη χρηση της κανναβης κατα τη διαρκεια της εκστρατειας και μετεφεραν τις εμπειριες και τις συνηθειες τους στη μητροπολη. Και ο αλλος με την ανακαλυψη των ευφορικων και ψυχοδηλωτικων δρασεων της κανναβης απο πολλους καλλιτεχνες και συγγραφεις που στα μεσα του 19ου αιωνα δημιουργησαν τη γνωστη “Λεσχης των Χασισιστων”, μελη της οποιας ηταν οι Th. Gautier, Boissard, de Boisdenier, Victor Ηugo, Gerard de Nerval, A. Dumas (πατηρ), Balzac, Charles Baudelaire, ο ψυχιατρος J.J. Moreau de Tours και πολλοι αλλοι.
Ο ψυχιατρος J.J. Moreau de Tours, κατεγραφε τις εμπειριες του απο το χασις στη μονογραφια του “Du Haschisch et de l’ alienation mentale” (1845), ο συγγραφεας Theophile Gautier (1811-1872) περιεγραψε τα βιωματα του στο “Revue des deux mondes.” (1844), και ο Charles Baudelaire (1821-1867) εδωσε τη δικη του αποψη στο “Ποιημα του χασις” (1858), υποσημειωνοντας: “Oι αμυητοι που εχουν την περιεργεια να γνωρισουν εξαιρετικες απολαυσεις, θα πρεπει να ξερουν οτι δε θα βρουν στο χασις τιποτα το θαυμαστο, απολυτως τιποτα, παρα μονο το φυσικο σε υπερβολη.
Ο εγκεφαλος και ο οργανισμος οπου επενεργει το χασις, δεν θα δωσουν παρα μοναχα τα κανονικα τους φαινομενα, τα ατομικα, επαυξημενα ειναι αληθεια σε αριθμο και ενεργεια, αλλα συμφωνα παντα με την προελευση τους. Ο ανθρωπος δεν θα διαφυγει απ’ τη μοιρα της φυσικης και ηθικης ιδιοσυγκρασιας του. Το χασις θα ειναι για τις ιδιαιτερες εντυπωσεις και σκεψεις του ανθρωπου, ενας μεγεθυντικος καθρεφτης, αλλα καθρεφτης.”
Η Λεσχη των Χασισιστων ασκησε σημαντικη επιδραση στους κυκλους των διανοουμενων στην Ευρωπης αλλα και στη Β. Αμερικη, οπου πυροδοτησε μια φιλολογικη παραγωγη στην οποια ξεχωριζει ο Xασισοφαγος του Fitz Hugh Ludlow (1836-1870) που δημοσιευτηκε το 1856.
Κατα την τελευταια δεκαετια του 19ου αιωνα, η Βρετανικη κυβερνηση, ανησυχωντας απο τη διαδοση της κανναβης στα στρατευματα της στην Ινδια, ανεθεσε σε μια επιστημονικη επιτροπη, που ειναι γνωστη ως “Ινδικη Επιτροπη”, να ερευνησει τις βιολογικες και τις κοινωνικες συνεπειες απο τη χρηση της κανναβης.
Το 1894 δημοσιευτηκε η “Εκθεση” της Ινδικης Επιτροπης, ενα μοναδικο επιστημονικο ντοκουμεντο 3.281 σελιδων, που επιβεβαιωνεται συνεχως απ’ ολες τις μεταγενεστερες ερευνες και διατηρει ακεραιη την αξια του μεχρι σημερα. Οι συντακτες της Εκθεσης, μετα την εξονυχιστικη διερευνηση και τη λεπτομερη καταγραφη ολων των πτυχων του ζητηματος, κατεληξαν στα εξης συμπερασματα:
- Η περιστασιακη χρηση της κανναβης μπορει να ειναι ευεργετικη.
- Η συντηρητικη χρηση της δεν εχει καμια αρνητικη συνεπεια.
- Η συντηρητικη χρηση της ειναι ο κανονας ενω η καταχρηση της
αποτελει την εξαιρεση.
- Οι βλαβες που προκαλει η καταχρηση της εχουν αντικτυπο μονο
στον χρηστη και οχι σε τριτους.
Μ’ αυτα τα δεδομενα, κατα την εκπνοη του 19ου αιωνα κανενας δε θα μπορουσε να διανοηθει οτι μερικες δεκαετιες αργοτερα η κανναβη θα κατειχε μια εξεχουσα θεση στη λιστα των παρανομων ουσιων-αποδιοπομπαιων τραγων και οτι οι χρηστες της θα αντιμετωπιζαν μια ανελεητη ποινικη μεταχειριση με ποινες που θα κυμαινονταν απο φυλακιση μερικων ετων εως ισοβια η και τη θανατικη καταδικη σε ορισμενες περιπτωσεις.
Στην Ελλαδα κατα τη διαρκεια του Μεσαιωνα και της Τουρκοκρατιας η καλλιεργεια της κανναβης συνεχιζεται, λογω ομως των αλλεπαλληλων πολεμων και την μακροχρονια υποδουλωση της απο Φραγκους, Ενετους και Τουρκους η καλλιεργεια της ηταν περιορισμενη. Σποραδικη παρεμεινε η καλλιεργεια της ακομα και κατα τα πρωτα χρονια απο τη συσταση του ελληνικου κρατους, το οποιο καλυπτε τις αναγκες του σε κανναβη κυριως με εισαγωγες. Το 1875 περιπου, εκδηλωθηκε ουσιαστικα η πρωτη σοβαρη προσπαθεια οργανωμενης καλλιεργειας κλωστικης κανναβης, η οποια και διαδοθηκε σημαντικα στα χρονια που ακολουθησαν.
Του Θανου Κιαχιδη – healthandcannabis.gr
Περιοδικο The Green Greeks – τευχος 04 / Ιανουαριος 2019
Πηγες : Κλεανθης Γριβας «Κανναβη Μαριχουανα Χασις», εκδ.Νεα Συνορα – Α.Α. Λιβανη.
Γιωργος Καραμπελας «Το Ιερο Χορτο», εκδ. Οξυ.
Γιωργης Οικονομοπουλος «Το Ιαμα Κανναβη», εκδ. Κεδρος.
Ανδρεας Μπελεγρης «Του Θεου το χορτο» Canavaccio , εκδ.Heteron