Η κάνναβη στον μεσαίωνα και τα νεότερα χρόνια.

Η κάνναβη στον μεσαίωνα και τα νεότερα χρόνια.

Κατά το Μεσαίωνα η κάνναβη καλλιεργήθηκε σ’ ολόκληρη την Ευρώπη όπου χρησιμοποιήθηκε επί αιώνες τόσο ως διατροφικό μέσο σύμφωνα με ευρήματα που υπάρχουν στην περιοχή του Βερολίνου από το 500 μ.Χ., ως θεραπευτικό και ευφορικό μέσο και ως πρώτη ύλη για την κατασκευή ρουχισμού. Αυτός ο σημαντικός ρόλος της κάνναβης στην καθημερινή ζωή των Ευρωπαίων από το Μεσαίωνα και μετά, ώθησε τον Francois Rabelais (1490-1553) στο βιβλίο του «Πανταγκρουέλ» να δώσει λεπτομερή περιγραφή των επιδράσεών του.
Μετά την είσοδο των Αράβων στο ιστορικό προσκήνιο, η λέξη χασίς που στα αραβικά σημαίνει χόρτο και βότανο, έγινε ευρέως γνωστή στο δυτικό κόσμο και συνδέθηκε με την αίρεση ή το κίνημα των Ασασίν που χρησιμοποιούσε την κάνναβη ως μυητικό και τελετουργικό μέσο. Το κίνημα των Ασασίν ήταν μια από τις εξτρεμιστικές πτέρυγες των Σιιτών, που τελικά αποσχίστηκε απ’ αυτούς κατά τον 11 αιώνα μ.Χ. και ανέπτυξε ανεξάρτητη δράση με αρχηγό του τον Πέρση θρησκευτικό και πολιτικό ηγέτη Χασάν Ιμπν Αλ Σαμπάχ.
Ο θρησκευτικός παράγοντας σίγουρα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διάδοση της κάνναβης από την Απω Ανατολή και την Ινδία στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και την Ευρώπη: Οι λαοί που αποδέχτηκαν τον ισλαμισμό, βρήκαν στην κάνναβη ένα ιδεώδες ευφορικό υποκατάστατο του αλκοόλ που η χρήση του απαγορευόταν απολύτως από τους θρησκευτικούς κανόνες του Ισλάμ.
Το 1378, ο εμίρης Soudoumi Schekhoumi της Joneima της Αραβίας προσπάθησε να επιβάλει την πρώτη γνωστή απαγόρευση της κάνναβης: Διέταξε να καταστραφούν όλα τα φυτά κάνναβης που υπήρχαν στην επικράτειά του και επέβαλε στους χρήστες την ποινή του ξεριζώματος όλων των δοντιών τους. Αλλά η προσπάθεια αυτή, όπως κάθε απαγόρευση που στρέφεται ενάντια σε πρακτικές που είναι αποδεκτές από μεγάλα στρώματα του πληθυσμού, αποδείχτηκε ατελέσφορη και δεκαπέντε χρόνια αργότερα ο εμίρης παραδέχτηκε ότι κατά την απαγόρευση “αυξήθηκε η χρήση της κάνναβης στην επικράτειά του.”
Από τον 13ο μέχρι και τον 19ο αιώνα, η καλλιέργεια της κάνναβης αποτελούσε μέσο επιβίωσης για μια μεγάλη μερίδα του αγροτικού πληθυσμού, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική.
Στην Ευρώπη “η κάνναβη ήταν τόσο χρήσιμη ώστε ο Ερρίκος 8ος (1491-1547) συνιστούσε την καλλιέργειά της στους Αγγλους αγρότες”, ενώ στην Αμερική “γύρω στα 1630, ο μισός χειμερινός και όλος σχεδόν ο θερινός ρουχισμός των κατοίκων κατασκευαζόταν από την κάνναβη.”
Η εισαγωγή της κάνναβης στην Αμερική οφείλεται στους Ευρωπαίους αποίκους. Η παλαιότερη αναφορά για τη μαριχουάνα στο Νέο Κόσμο χρονολογείται από το 1545, όταν οι Ισπανοί αποβιβάστηκαν στη Χιλή . Στις αρχές του 16ου αιώνα, η κάνναβη εξαπλώθηκε στη Βραζιλία από τους Αφρικανούς σκλάβους που την χρησιμοποιούσαν ως ακίνδυνο ευφορικό και θεραπευτικό μέσο.  Στις αρχές του 17ου αιώνα εμφανίστηκε στη Νέα Αγγλία απ’ όπου διαδόθηκε σ’ όλη τη Βόρεια Αμερική. Από τότε και μέχρι τον Αμερικάνικο Εμφύλιο Πόλεμο (1861), η καλλιέργεια του φυτού κατείχε ένα μεγάλο μέρος της αγροτικής παραγωγής και έπαιζε ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην οικονομική ζωή της Αμερικανικής ηπείρου.
Κατά τον 18ο και 19ο αιώνα, η καλλιέργεια της κάνναβης στη Βόρεια Αμερική κάλυπτε ένα πλήθος βιοτικών αναγκών και ήταν τόσο ζωτικής οικονομικής σημασίας ώστε ορισμένες πολιτείες (όπως η Virginia το 1762) “επέβαλαν ποινές σε όσους δεν την καλλιεργούσαν”.
Η καλλιέργεια και η εμπορία της κάνναβης ήταν μια αξιοσέβαστη επαγγελματική δραστηριότητα που την ασκούσαν εκατοντάδες χιλιάδες  άνθρωποι. Ανάμεσα σ’ αυτούς και ο πρόεδρος των ΗΠΑ George Washington (1732-1799), που γράφει στο “Ημερολόγιό” του: “12-13 Μαϊου 1765: Εσπειρα κάνναβη… 7 Αυγούστου 1765: Aρχισα να διαχωρίζω τα αρσενικά από τα θηλυκά φυτά κάνναβης… μάλλον πολύ αργά.”
Στην Ευρώπη, κατά τον 19ο αιώνα σημειώθηκε μια αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος του κοινού για τις ευφορικές ιδιότητες της κάνναβης, υπό την επίδραση δυο κυρίως παραγόντων: O ένας συνδέεται με την επιστροφή των στρατιωτών του Ναπολέοντα στη Γαλλία μετά την επιχείρηση στην Αίγυπτο (1800), πολλοί από τους οποίους είχαν μυηθεί στη χρήση της κάνναβης κατά τη διάρκεια της εκστρατείας και μετέφεραν τις εμπειρίες και τις συνήθειές τους στη μητρόπολη. Και ο άλλος με την ανακάλυψη των ευφορικών και ψυχοδηλωτικών δράσεων της κάνναβης από πολλούς καλλιτέχνες και συγγραφείς που στα μέσα του 19ου αιώνα δημιούργησαν τη γνωστή “Λέσχης των Χασισιστών”, μέλη της οποίας ήταν οι Th. Gautier, Boissard, de Boisdenier, Victor Ηugo, Gerard de Nerval, A. Dumas (πατήρ), Balzac, Charles Baudelaire, ο ψυχίατρος J.J. Moreau de Tours και πολλοί άλλοι.
Ο ψυχίατρος J.J. Moreau de Tours, κατέγραφε τις εμπειρίες του από το χασίς στη μονογραφία του “Du Haschisch et de l’ alienation mentale” (1845), ο συγγραφέας Theophile Gautier (1811-1872) περιέγραψε τα βιώματά του στο “Revue des deux mondes.” (1844), και ο Charles Baudelaire (1821-1867) έδωσε τη δική του άποψη στο “Ποίημα του χασίς” (1858), υποσημειώνοντας: “Oι αμύητοι που έχουν την περιέργεια να γνωρίσουν εξαιρετικές απολαύσεις, θα πρέπει να ξέρουν ότι δε θα βρουν στο χασίς τίποτα το θαυμαστό, απολύτως τίποτα, παρά μόνο το φυσικό σε υπερβολή.
Ο εγκέφαλος και ο οργανισμός όπου επενεργεί το χασίς, δεν θα δώσουν παρά μονάχα τα κανονικά τους φαινόμενα, τα ατομικά, επαυξημένα είναι αλήθεια σε αριθμό και ενέργεια, αλλά σύμφωνα πάντα με την προέλευσή τους. Ο άνθρωπος δεν θα διαφύγει απ’ τη μοίρα της φυσικής και ηθικής ιδιοσυγκρασίας του. Το χασίς θα είναι για τις ιδιαίτερες εντυπώσεις και σκέψεις του ανθρώπου, ένας μεγεθυντικός καθρέφτης, αλλά καθρέφτης.”
Η Λέσχη των Χασισιστών άσκησε σημαντική επίδραση στους κύκλους των διανοουμένων στην Ευρώπης αλλά και στη Β. Αμερική, όπου πυροδότησε μια φιλολογική παραγωγή στην οποία ξεχωρίζει ο Xασισοφάγος του Fitz Hugh Ludlow (1836-1870) που δημοσιεύτηκε το 1856.
Κατά την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα, η Βρετανική κυβέρνηση, ανησυχώντας από τη διάδοση της κάνναβης στα στρατεύματά της στην Ινδία, ανέθεσε σε μια επιστημονική επιτροπή, που είναι γνωστή ως “Ινδική Επιτροπή”, να ερευνήσει τις βιολογικές και τις κοινωνικές συνέπειες από τη χρήση της κάνναβης.
Το 1894 δημοσιεύτηκε η “Εκθεση” της Ινδικής Επιτροπής, ένα μοναδικό επιστημονικό ντοκουμέντο 3.281 σελίδων, που επιβεβαιώνεται συνεχώς απ’ όλες τις μεταγενέστερες έρευνες και διατηρεί ακέραιη την αξία του μέχρι σήμερα. Οι συντάκτες της Εκθεσης, μετά την εξονυχιστική διερεύνηση και τη λεπτομερή καταγραφή όλων των πτυχών του ζητήματος, κατέληξαν στα εξής συμπεράσματα:

  1. Η περιστασιακή χρήση της κάνναβης μπορεί να είναι ευεργετική.
  2. Η συντηρητική χρήση της δεν έχει καμιά αρνητική συνέπεια.
  3. Η συντηρητική χρήση της είναι ο κανόνας ενώ η κατάχρησή της

αποτελεί την εξαίρεση.

  1. Οι βλάβες που προκαλεί η κατάχρησή της έχουν αντίκτυπο μόνο

στον χρήστη και όχι σε τρίτους.
Μ’ αυτά τα δεδομένα, κατά την εκπνοή του 19ου αιώνα κανένας δε θα μπορούσε να διανοηθεί ότι μερικές δεκαετίες αργότερα η κάνναβη θα κατείχε μια εξέχουσα θέση στη λίστα των παράνομων ουσιών-αποδιοπομπαίων τράγων και ότι οι χρήστες της θα αντιμετώπιζαν μια ανελέητη ποινική μεταχείριση με ποινές που θα κυμαίνονταν από φυλάκιση μερικών ετών έως ισόβια ή και τη θανατική καταδίκη σε ορισμένες περιπτώσεις.
Στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα και της Τουρκοκρατίας η καλλιέργεια της κάνναβης συνεχίζεται, λόγω όμως των αλλεπάλληλων πολέμων και την μακροχρόνια υποδούλωσή της από Φράγκους, Ενετούς και Τούρκους η καλλιέργειά της ήταν περιορισμένη. Σποραδική παρέμεινε η καλλιέργειά της ακόμα και κατά τα πρώτα χρόνια από τη σύσταση του ελληνικού κράτους, το οποίο κάλυπτε τις ανάγκες του σε κάνναβη κυρίως με εισαγωγές. Το 1875 περίπου, εκδηλώθηκε ουσιαστικά η πρώτη σοβαρή προσπάθεια οργανωμένης καλλιέργειας κλωστικής κάνναβης, η οποία και διαδόθηκε σημαντικά στα χρόνια που ακολούθησαν.

Του Θάνου Κιαχίδη – healthandcannabis.gr
Περιοδικό The Green Greeks – τεύχος 04 / Ιανουάριος 2019

Πηγές : Κλεάνθης Γρίβας  «Κάνναβη Μαριχουάνα Χασίς», εκδ.Νέα Σύνορα – Α.Α. Λιβάνη.
Γιώργος Καράμπελας «Το Ιερό Χόρτο», εκδ. Οξύ.
Γιώργης Οικονομόπουλος  «Το Ίαμα Κάνναβη», εκδ. Κέδρος.
Ανδρέας Μπελεγρής  «Του Θεού το χόρτο» Canavaccio  , εκδ.Heteron

0
Άρθρα
blog