(Αναδημοσιευση με μεταφραση απο: HERB, “Boost Your Endocannabinoid System With
Omega-3 Fatty Acids” https://herb.co/marijuana/news/omega-3-fatty-acids, Anna
Wilcox, Aug 2, 2016)
Mεταφραση και επιμελεια : Σιμου Δαλκυριαδη.
Ποσο υγιες ειναι το ενδοκανναβινοειδες σου συστημα; Για να το διατηρησεις υγιες και
ακμαζον, μην ξεχνας τα ωμεγα-3 λιπαρα οξεα που ειναι απαραιτητα για την καλη υγεια.
Για να ειμαστε υγιεις, χρειαζομαστε ενα υγιες ενδοκανναβινοειδες συστημα (ΕΚΣ).
Ομως, τι χρειαζεται πραγματικα το ΕΚΣ για να παραμεινει υγιες; Απο που προερχονται
τα ενδοκανναβινοειδη; Η διατροφη ειναι ηδη αρκετα περιπλοκη, αλλα το να τρωει
καποιος για να υποστηριξει το ΕΚΣ του ισως να φαινεται λιγο περιπλοκο. Δεν χρειαζεται
ομως να ειναι. Για να διατηρηθεις ζωηρος και ακμαζων, εδω θα δουμε το πως
μπορουμε να ενισχυσουμε το ενδοκανναβινοειδες μας συστημα με τα ωμεγα-3 λιπαρα
οξεα.
Λειτουργιες του ενδοκανναβινοειδους συστηματος
“Dr. Raphael Mechoulam on the endocannabinoid system”
(Ο Dr. Raphael Mechoulam σχετικα με το ενδοκανναβινοειδες συστημα)

YouTube βιντεο διαρκειας 00:19:48, Indicating Medical Marijuana, Δημοσιευθηκε στις
20 Ιουλιου 2015
Οταν παιρνεις λιγη κανναβη, επηρεαζεις θετικα το ενδοκανναβινοειδες σου συστημα
(ΕΚΣ). Το ενδοκανναβινοειδες συστημα ειναι ενα μεγαλο δικτυο υποδοχεων κυτταρων
που απλωνεται σε ολο το σωμα. Οι δραστικες ενωσεις της κανναβης, οπως η
ψυχοδραστικη THC, συνδεονται με αυτους τους υποδοχεις και προκαλουν ενα ευρυ
φασμα επιδρασεων.
[1] “5 Surprising Things To Know About The Endocannabinoid System” (5 εκπληκτικα πραγματα που
πρεπει να γνωριζεις για το συστημα ενδοκανναβινοειδων) https://herb.co/marijuana/news/5-
surprising-things-to-know-about-the-endocannabinoid-system
[2] “THC: Everything You Need To Know About Delta9-Tetrahydrocannabinol” (THC: Ολα οσα πρεπει
να ξερεις για την δελτα9-τετραϋδροκανναβινολη) https://herb.co/marijuana/news/what-is-thc
Αυτα τα φυτικα κανναβινοειδη παιρνουν τη θεση πολυ παρομοιων μοριων που το
σωμα μας παραγει φυσικα. Αυτες οι ανθρωπογενεις ενωσεις ονομαζονται
ενδοκανναβινοειδη.
[3] “Top 10 Cannabinoids And What They Do” (Τα 10 καλυτερα κανναβινοειδη και τι κανουν)
https://herb.co/marijuana/news/top-10-cannabinoids
Τα ενδοκανναβινοειδη ειναι σαν χημικοι αγγελιοφοροι. Καθε φορα που δεσμευονται
σε ενα κυτταρο, δινουν στο κυτταρο σημαντικες οδηγιες. Τα ενδοκανναβινοειδη
ελεγχουν ειδικα μερικες βασικες λειτουργιες στο σωμα. Αυτες οι λειτουργιες
περιλαμβανουν:
* Ανοσολογικη αποκριση
* Διαθεση
* Μνημη
* Ρυθμιση θερμοκρασιας
* Αναπαραγωγη
* Υπνος
* Μεταβολισμος
* Ευχαριστηση
* Πονος
* Κινηση
Ειναι ασφαλες να πουμε οτι τα ενδοκανναβινοειδη ειναι ζωτικης σημασιας για την
καθημερινη υγεια και τη λειτουργια μας. Ειναι οι “σκανδαλες” για τις μεγαλυτερες
αλληλεπιδρασεις στο σωμα μας, αλληλεπιδρασεις που μας επιτρεπουν να ζησουμε την
καθημερινη μας ζωη. Δεν μπορουσαμε να επιβιωσουμε χωρις αυτα. Αλλα, πως
μπορουμε να βεβαιωθουμε οτι εχουμε οντως αρκετα απο αυτα;
Τα ενδοκανναβινοειδη και τα λιπαρα οξεα
Μπορει να εχεις ακουσει οτι η καταναλωση σολομου(*) ειναι κατι καλο για σενα. Μα
γιατι; Γιατι περιεχει απαραιτητα λιπαρα οξεα (essential fatty acids, EFAs), γιαυτο. Τα
ενδοκανναβινοειδη προερχονται απο λιπαρα οξεα. Τα λιπαρα οξεα ειναι προδρομοι για
τα ενδοκανναβινοειδη. Σημαινει οτι το σωμα μας δεν μπορει να δημιουργησει
ενδοκανναβινοειδη χωρις να διασπασει πρωτα λιπη. Ετσι, παρολο που ακουγες τοσο
καιρο εδω και εκει οτι τα λιπη ηταν κακα για σενα, αποδεικνυεται οτι το σωμα μας τα
χρειαζεται για να εκτελει βασικες λειτουργιες.
(*) Ειδικη σημειωση: Τα τελευταια χρονια, δυστυχως, με τον τροπο που χρησιμοποιουμε τους
ωκεανους και τις θαλασσες, τα εχουμε μετατρεψει σε εναν τεραστιο σκουπιδοτοπο. Θεωρουμε οτι
επειδη ειναι τοσο τεραστιοι δεν θα υπαρξει προβλημα να θαψουμε εκει τεραστιες ποσοτητες
πλαστικου και να επιτρεψουμε να γινουν μολυνσεις απο πετρελαιοκηλιδες και πυρηνικα αποβλητα.
Νομιζουμε οτι αν δεν ειναι στην γειτονια μας δεν θα μας επηρεασουν. Δυστυχως για ακομα μια
φορα κανουμε λαθος, τα κοπαδια σολομου και τονου, οσα εχουν μεινει, τρεφονται και μεγαλωνουν
μεσα σε αυτον τον σκουπιδοτοπο και απορροφουν μεγαλες ποσοτητες απο βαρεα μεταλλα και αλλες
μολυνσεις και αυτα καταληγουν στο πιατο μας και στα παραγωγα ιχθυελαια. Ο σολομος ηταν καποτε
ενα πολυ ξεχωριστο εδεσμα, πλεον μπορει να ειναι μια πραγματικη βομβα μολυνσης.
[4] Shaan S. Naughton, Michael L. Mathai, Deanne H. Hryciw, Andrew J. McAinch “Fatty Acid
Modulation of the Endocannabinoid System and the Effect on Food Intake and Metabolism”
(Διαμορφωση λιπαρων οξεων του ενδοκανναβινοειδους συστηματος και η επιδραση στην προσληψη
τροφης και μεταβολισμο) International Journal of Endocrinology Volume 2013 (2013), Article ID
361895, 11 pages
http://www.hindawi.com/journals/ije/2013/361895/
Περιληψη
“Τα ενδοκανναβινοειδη και οι συζευγμενοι με την πρωτεϊνη G-υποδοχεις τους (G-protein coupled
receptors, GPCR) ειναι μια τρεχουσα ερευνητικη εστιαση στον τομεα της παχυσαρκιας λογω του
ρολου του συστηματος στην προσληψη τροφης και του μεταβολισμου γλυκοζης και λιπιδιων. Ειναι
σημαντικο οτι τα υπερβαρα και παχυσαρκα ατομα συχνα εχουν υψηλοτερα επιπεδα κυκλοφοριας
των ενδοκανναβινοειδων, του ανανδαμιδιου (anandamide, AEA) και της 2-αραχιδονουολικης
γλυκερολης (2-arachidonoyl glycerol, 2-AG) που προερχονται απο το αραχιδονικο οξυ (arachidonic
acid) και ενα τροποποιημενο προτυπο εκφρασης του υποδοχεα. Συνεπως, αυτο οδηγει σε αυξηση
των ερεθισματων ορεξογονου, μεταβολες στη συνθεση λιπαρων οξεων, ευαισθησια ινσουλινης και
χρησιμοποιηση γλυκοζης, με προτιμησιακη αποθηκευση ενεργειας στον λιπωδη ιστο. Δεδομενου οτι
τα ενδοκανναβινοειδη ειναι προϊοντα διαιτητικων λιπων, η τροποποιηση της διαιτητικης προσληψης
μπορει να διαμορφωσει τα επιπεδα τους, με τα ενδοκανναβινοειδη που βασιζονται σε
εικοσαπεντανοϊκο και δοκοσαεξανοϊκο οξυ να ειναι ικανα να εκτοπισουν το αραχιδονικο οξυ απο τις
κυτταρικες μεμβρανες, μειωνοντας την παραγωγη ΑΕΑ και 2-AG. Παρομοιως, το ελαϊκο
αιθανολαμιδιο (oleoyl ethanolamide), ενα προϊον ελαϊκου οξεος, προκαλει κορεσμο, μειωνει τις
συγκεντρωσεις των κυκλοφορουντων λιπαρων οξεων, αυξανει την ικανοτητα για β-οξειδωση και
ειναι ικανο να αναστελλει τη δραση των ΑΕΑ και 2-AG στον λιπωδη ιστο. Ετσι, η κατανοηση του
τροπου με τον οποιο τα διαιτητικα λιπη μεταβαλλουν τη δραστηριοτητα του ενδοκανναβινοειδους
συστηματος ειναι ενας σχετικος τομεας ερευνας που οφειλεται σε μηνυματα δημοσιας υγειας που
προωθουν μια στροφη προς τα φυτικα λιπαρα, τα οποια ειναι πλουσιες πηγες προδρομων λιπαρων
οξεων ΑΕΑ και 2-AG, ενδεχομενως ενθαρρυνοντας την υπερβολικη προσληψη ενεργειας και της
αυξησης του βαρους”.
Υπαρχουν δυο βασικοι τυποι EFAs, τα Ωμεγα-6 και τα Ωμεγα-3. Δυστυχως, το σωμα μας
δεν μπορει να φτιαξει αυτα τα ιδια τα λιπαρα οξεα. Αντιθετα, πρεπει να τα παρουμε
απο διαιτητικες πηγες.
Πηγες βασικων ωμεγα-3 λιπαρων οξεων
Ευτυχως, υπαρχει ενας αρκετα μεγαλος καταλογος τροφιμων που περιεχουν EFAs. Εδω
ειναι μερικα απο τα πιο κοινα:
* Ωμεγα-3: Ψαρια (σολομος, σαρδελες, τονος)
* Ωμεγα-3: Ξηροι καρποι και σποροι (λιναρι, καρυδια, κανναβη, σποροι chia)
* Ωμεγα 3: Αυγα (που προερχονται απο εκτροφες σε η με τροφες απο, βοσκοτοπους)
* Ωμεγα-3: Συμπληρωματικα ιχθυελαια (ιχθυελαιο, λαδι σολομου)
* Ωμεγα-6: Ζωικα κρεατα
Φυτικες και ζωικες πηγες
Η ποιοτητα ειναι βασικη στα απαραιτητα λιπαρα οξεα. Δεν θα σου δωσουν ολες οι
πηγες τα ιδια οφελη. Οι φυτικες πηγες ωμεγα-3, για παραδειγμα, ειναι πιο δυσκολες
για το σωμα μας απο οτι ειναι απο τα ψαρια. Τα φυτα περιεχουν αλφα-λινολενικο οξυ
(alpha-linolenic acid, ALA), ενω οι πηγες απο θαλασσινα περιεχουν εικοσαπεντανοϊκο
οξυ (eicosapentaenoic acid, ΕΡΑ) και εικοσιδιεξαενοϊκο οξυ (docosahexaenoic, DHA).
Τα EPA και DHA ειναι ζωτικης σημασιας για τη διαιτα μας, γι’ αυτο και οι χορτοφαγοι
πρεπει συχνα να παιρνουν συμπληρωματα. Υπαρχουν προϊοντα χορτοφαγικων φυκιων
που παρεχουν DHA. Το συμπληρωμα DHA απο φυκια ειναι πιθανον τοσο
αποτελεσματικο οσο το DHA με βαση τα ψαρια και μπορει ακομη και να βελτιωσει τη
χοληστερολη. Ωστοσο, απαιτειται περισσοτερη ερευνα για το συγκεκριμενο
συμπληρωμα.
Ειναι ολα θεμα ισορροπιας
Μην παραβλεπεις ομως και τα φυτικα λιπαρα οξεα. Οι Δυτικοι, γενικα, δεν παιρνουν
αρκετα ωμεγα-3 λιπαρα οξεα ουτως η αλλως. Για βελτιστη υγεια, πρεπει να
επιδιωξουμε μια καλη ισορροπια μεταξυ θαλασσινων και φυτικων πηγων. Και για να
κανουμε τα πραγματα λιγο πιο περιπλοκα, χρειαζεται προσοχη και στην αναλογια
ωμεγα-3 και ωμεγα-6 στη διατροφη σου, που ειναι επισης σημαντικη.
Τα τροφιμα με υψηλη περιεκτικοτητα σε ωμεγα-6 λιπαρα οξεα ειναι τα πιο κοινα στις
δυτικες κοινωνιες και διατροφικες κουλτουρες. Τα κρεατα των ζωων, τα φιστικια και οι
ηλιοσποροι ειναι ολα καλες πηγες ωμεγα-6. Ωστοσο, τρωγοντας παρα πολλα ωμεγα-6
και οχι αρκετα ωμεγα-3 μπορει να μας βαλει σε μια προ-φλεγμονωδη κατασταση. Στην
ιδανικη περιπτωση, θελουμε μια αναλογια 1:1 για τα ωμεγα-6 με τα ωμεγα-3.
Αυτη τη στιγμη, οι Δυτικοι καταναλωνουν καπου μεταξυ 15:1 εως και 16,7:1. Αυτο ειναι
ενα προβλημα δεδομενου οτι τα ωμεγα-6 λιπαρα οξεα ειναι προ-φλεγμονωδη. Χωρις
την ισορροπια των ωμεγα-3, η καταναλωση παρα πολλων λιπαρων ωμεγα-6 αυξανει τη
φλεγμονη στο σωμα. Ποσο σημαντικο ειναι αυτο; Οι διαιτες που ειναι πολυ υψηλες σε
λιπαρα ωμεγα-6 αυξανουν τον κινδυνο για τα παρακατω:
* Καρδιαγγειακη νοσο
* Καρκινο[5]
* Διαβητη
* Αυτοανοσες ασθενειες (οπως η αρθριτιδα)[6]
* Νοσος του Alzheimer και ανοια [7]
[5] https://herb.co/marijuana/news/cancer-institute-finally-admits-marijuana-kills-cancer
[6] https://herb.co/marijuana/news/can-cannabis-treat-arthritis-pain-and-inflammation-heres-whatresearch-is-saying
[7] https://herb.co/marijuana/news/cannabis-cure-for-alzheimers
Οταν αντικαθιστας μερικα απο αυτα τα λιπαρα ωμεγα-6 για ωμεγα-3, ο κινδυνος αυτων
των πραγματων μειωνεται. Ετσι, αντι για ενα χαμπουργκερ δοκιμασε ενα φιλετο
σολομου με μερικους σπορους κανναβης στην κορυφη. Προτιμησε μια σαλατα τονου
αντι για ενα σαντουιτς με ζαμπον. Ριξτε μερικους σπορους λιναρι σε ενα smoothie η
μερικα καρυδια πανω στο πρωινο σου με βρωμη. Οταν ειναι δυνατο, να αγοραζεις
αυγα που προερχονται απο κοτες που εχουν εκτραφει σε βοσκοτοπους (και οχι σε
κλειστες φαρμες αυγοπαραγωγης).
Ο ρολος των λιπαρων οξεων στο σωμα
Το ενδοκανναβινοειδες συστημα ελεγχει σχεδον τα παντα μεσα στο σωμα μας. Ετσι,
μπορεις πιθανως να φανταστεις το γιατι θα ηταν σημαντικο να αποκτησεις αρκετα απο
αυτα τα απαραιτητα λιπαρα οξεα. Συνολικα, τα EFAs εχουν τα ακολουθα οφελη οταν
καταναλωνονται με τις σωστες αναλογιες (και ποσοτητες):
* Δημιουργια υγιων κυτταρων
* Υποστηριξη θυρεοειδους και επινεφριδιων
* Αναπτυξη εγκεφαλου και νευρικου συστηματος
* Ορμονικη ισορροπια
* Ρυθμιση της αρτηριακης πιεσης
* Υποστηριξη της υγιους ηπατικης λειτουργιας
* Ρυθμιση της πηξης του αιματος
* Υγιες δερμα και μαλλια
* Υγιης ελεγχος της χοληστερολης (η χοληστερινης)
* Μειωμενη φλεγμονη
Κινδυνοι ανεπαρκειας λιπαρων οξεων
Χωρις λιπαρα οξεα, το ενδοκανναβινοειδες σας συστημα δεν μπορει να λειτουργησει
σωστα. Αυτο δημιουργει ενα ευρυ φασμα προβληματων υγειας. Για παραδειγμα, τα
χαμηλα επιπεδα ωμεγα-3 λιπαρων οξεων μπορουν να κανουν εναν αριθμο απο
πραγματα στην ψυχικη σου υγεια[8]. Μια μελετη του 2011[9] διαπιστωσε οτι η
ελλειψη ωμεγα-3 προκαλεσε διακοπη στους υποδοχεις κανναβινοειδων[10] σε
ποντικια. Ως αποτελεσμα, η συμπεριφορα των τρωκτικων αλλαξε. Βασικα, εδειξαν
σημαδια διαταραχης της διαθεσης.
[8] “Cannabis And Mental Health: Does It Help?” (Κανναβη και ψυχικη υγεια: Βοηθαει;)
http://herb.co/2016/02/22/cannabis-mental-health-help/
[9] Lafourcade M, Larrieu T, Mato S, Duffaud A, Sepers M, Matias I, De Smedt-Peyrusse V, Labrousse
VF, Bretillon L, Matute C, Rodríguez-Puertas R, Layé S, Manzoni OJ “Nutritional omega-3 deficiency
abolishes endocannabinoid-mediated neuronal functions” (Η διατροφικη ανεπαρκεια ωμεγα-3
καταργει τις νευρωνικες λειτουργιες που προκαλουνται απο τα ενδοκανναβινοειδη)
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21278728
Περιληψη
“Οι συνεπειες της επιδημιας της παχυσαρκιας που οι πληγες της αναπτυσσονται στις κοινωνιες μας
ειναι η λανθασμενη διατροφη και οι βιοχημικες ανισορροπιες που προκυπτουν. Χαμηλα επιπεδα
βασικων n-3 πολυακορεστων λιπαρων οξεων (n-3 polyunsaturated fatty acids, n-3 PUFAs) εχουν
συνδεθει με νευροψυχιατρικες ασθενειες, αλλα οι υποκειμενες συναπτικες αλλοιωσεις ειναι ως επι
το πλειστον αγνωστες. Διαπιστωσαμε οτι η διατροφικη ανεπαρκεια διαχρονικα των n-3 PUFAs
εξαλειφει ειδικα τη μακροχρονια συναπτικη πλαστικοτητα (Long Term Potentiation and Depression)
που προκαλειται απο τα ενδοκανναβινοειδη στον προληπτικο προμετωπιαιο φλοιο και στα nucleus
accumbens (περιοχες του εγκεφαλου) [δηλ. αφαιρει την δυνατοτητα ελεγχου πανω σε συναψεις
περιοχων του εγκεφαλου απο τα ενδοκανναβινοειδη]. Σε ποντικους με ελλειψη n-3, οι
προσυναπτικοι υποδοχεις CB(1) κανναβινοειδων (CB(1)Rs) που απαντουν κανονικα στα
ενδοκανναβινοειδη αποσυνδεθηκαν απο τις πρωτεϊνες G(i/o) τελεστες τους. Τελος, η επαγομενη απο
την διατροφη μειωση των λειτουργιων CB(1)R στις δομες ελεγχου της διαθεσης συσχετιστηκε με
εξασθενημενη συναισθηματικη συμπεριφορα. Αυτα τα ευρηματα αναγνωριζουν ενα αξιοπιστο
συναπτικο υποστρωμα για τις συμπεριφορικες αλλοιωσεις που προκαλουνται απο την ανεπαρκεια
των n-3 PUFAs που παρατηρειται συχνα στις δυτικες διατροφικες συνηθειες”.
[10] “Why Are Cannabinoid Receptors Important?” (Γιατι ειναι σημαντικοι οι υποδοχεις
κανναβινοειδων;) https://herb.co/marijuana/news/why-are-cannabinoid-receptors-so-important
Οι δυσλειτουργιες στο ενδοκανναβινοειδες συστημα εχουν επισης συνδεθει με
διαφορες αλλες καταστασεις[11], οπως:
* Διαταραχη μετατραυματικου στρες (PTSD)[12]
* Ινομυαλγια[13]
* Διαταραχες της διαθεσης[14]
* Ημικρανια[15]
* Σχιζοφρενεια[16]
* Πολλαπλη σκληρυνση[17]
* Νοσο του Huntington [18]
* Νοσο του Parkinson [19]
* Χρονια ασθενεια κινησης
* Ανορεξια[20]
[11] John M. McPartland, Geoffrey W. Guy, Vincenzo Di Marzo “Care and Feeding of the
Endocannabinoid System: A Systematic Review of Potential Clinical Interventions that Upregulate
the Endocannabinoid System” (Φροντιδα και τροφοδοσια του ενδοκανναβινοειδους συστηματος:
Μια συστηματικη ανασκοπηση των πιθανων κλινικων επεμβασεων που εξομαλυνουν το
ενδοκανναβινοειδες συστημα) PLoS One. 2014; 9(3): e89566.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3951193/
Περιληψη
“Ιστορικο: Το ‘κλασικο’ ενδοκανναβινοειδες συστημα (ΕΣΚ) περιλαμβανει τους υποδοχεις
κανναβινοειδων CB1 και CB2, τους προσδετες του ΕΚΣ, ανανδαμιδιο (anandamide, ΑΕΑ) και 2-
αραχιδονυλογλυκερολη (2-arachidonoylglycerol, 2-AG) και τα μεταβολικα ενζυμα. Μια αναδυομενη
βιβλιογραφια τεκμηριωνει το ‘συνδρομο ανεπαρκειας του ΕΚΣ’ ως αιτιολογια στην ημικρανια, την
ινομυαλγια, το συνδρομο ευερεθιστου εντερου, τις ψυχολογικες διαταραχες και αλλες καταστασεις.
Πραγματοποιησαμε μια συστηματικη ανασκοπηση των κλινικων παρεμβασεων που ενισχυουν τους
τροπους του ΕΣΚ στο να ρυθμιζει προς τα πανω (upregulate) τους κανναβινοειδεις υποδοχεις, στο να
αυξανει την συνθεση των προσδετων η να αναστελλει την αποικοδομηση των προσδετων.
Μεθοδολογια / κυρια συμπερασματα: Εξετασαμε το PubMed για κλινικες δοκιμες, μελετες
παρατηρησης και προκλινικη ερευνα. Η συνθεση δεδομενων ηταν ποιοτικη. Τα κριτηρια
αποκλεισμου περιορισαν τα αποτελεσματα σε 184 in vitro μελετες, 102 μελετες in vivo σε ζωα και 36
μελετες σε ανθρωπους. Τα στοιχεια δειχνουν οτι αρκετες κατηγοριες φαρμακων ρυθμιζουν προς τα
πανω το ΕΚΣ, συμπεριλαμβανομενων των αναλγητικων (ακεταμινοφαινη, μη στεροειδη
αντιφλεγμονωδη φαρμακα, οπιοειδη, γλυκοκορτικοειδη), των αντικαταθλιπτικων, των
αντιψυχωσικων, των αγχολυτικων και των αντισπασμωδικων. Οι κλινικες παρεμβασεις που
χαρακτηριζονται ως ‘συμπληρωματικη και εναλλακτικη ιατρικη’ επισης ρυθμιζουν προς τα πανω το
ΕΚΣ: το μασαζ και η φυσικοθεραπεια, ο βελονισμος, τα συμπληρωματα διατροφης και τα φυτικα
φαρμακα (βοτανα). Η τροποποιηση του τροπου ζωης (διαιτα, ελεγχος βαρους, ασκηση και η χρηση
ψυχοτροπων ουσιων – αλκοολ, καπνος, καφες, κανναβη) διαμορφωνει επισης το ΕΚΣ.
Συμπερασματα / Σημασια: Λιγες κλινικες δοκιμες εχουν αξιολογησει παρεμβασεις που ρυθμιζουν
προς τα πανω το ΕΣΚ. Πολλες προκλινικες μελετες δειχνουν αλλες πιθανες προσεγγισεις.
απαιτουνται ανθρωπινες δοκιμες για να διερευνηθουν αυτες οι ελπιδοφορες παρεμβασεις”.
[12] https://herb.co/marijuana/news/marijuana-ptsd-2-the-science-of-your-brain
[13] https://herb.co/marijuana/news/marijuana-fibromyalgia-cannabis-best-treatment
[14] https://herb.co/marijuana/news/cannabis-bipolar-disorder
[15] https://herb.co/marijuana/news/new-study-cannabis-can-reduce-migraines
[16] https://herb.co/marijuana/news/mind-6-need-know-cannabis-schizophrenia
[17] https://herb.co/marijuana/news/marijuana-and-ms
[18] http://herb.co/2016/06/05/huntingtons-disease/
[19] https://herb.co/marijuana/news/cannabis-and-parkinsons-disease
[20] http://herb.co/2016/07/31/anorexia/
Αυτες ειναι ολες οι συνθηκες που ωφελουνται απο τη συμπληρωση λιπαρων οξεων με
ωμεγα-3.
Η υγεια του ΕΚΣ ειναι ζωτικης σημασιας για τη μακροπροθεσμη υγεια και ευημερια
μας. Ενω η κανναβη μπορει να προσφερει μια ωραια ωθηση στο ενδοκανναβινοειδες
μας συστημα, η ληψη αρκετων ωμεγα-3 θα σε βοηθησει να νιωσεις ακομα καλυτερα.
Επιλεγοντας ψαρια αντι για κοκκινο κρεας μερικες φορες την εβδομαδα και
ενσωματωνοντας περισσοτερους καρπους με κελυφος και σπορους στη διατροφη σου,
θα διατηρησεις το ΕΚΣ σου υγιες και δυνατο. Αν δεν σου αρεσει κανενα απο αυτα τα
τροφιμα, τα υψηλης ποιοτητας συμπληρωματα ιχθυελαιου ειναι μια αλλη και πολυ
καλη επιλογη.
Τα αντιφλεγμονωδη ω-3 ενδοκανναβινοειδη εποξειδια
Daniel R. McDougle, Josephine E. Watson, Amr A. Abdeen, Reheman Adili, Megan P.
Caputo, John E. Krapf, Rodney W. Johnson, Kristopher A. Kilian, Michael Holinstat, Aditi
Das “Anti-inflammatory ω-3 endocannabinoid epoxides” Proc Natl Acad Sci U S A. 2017
Jul 25;114(30):E6034-E6043.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28687674
Περιληψη
Οι κλινικες μελετες υποδεικνυουν οτι οι διαιτες πλουσιες σε ω-3 πολυακορεστα λιπαρα
οξεα (polyunsaturated fatty acids, PUFAs) παρεχουν ευεργετικες αντιφλεγμονωδεις
επιδρασεις, εν μερει μεσω της μετατροπης τους σε βιοδραστικους μεταβολιτες. Εδω
αναφερουμε την ενδογενη παραγωγη μιας προηγουμενως αγνωστης κατηγοριας
λιποειδων μεταβολιτων προερχομενων απο τα ω-3 PUFAs που προερχονται απο την
αλληλουχια μεταξυ μεταβολικων οδων ενδοκανναβινοειδους και κυτοχρωματος Ρ450
(CYP) εποξυγενασης. Τα ω-3 ενδοκανναβινοειδη εποξειδια προερχονται απο το
εικοσιδιεξαενοϊκο οξυ (docosahexaenoic acid, DHA) και το εικοσαπεντανοϊκο οξυ
(eicosapentaenoic acid, EPA) για να σχηματισουν εποξυεικοσατετραενοϊκο οξυαιθανολαμιδιο (epoxyeicosatetraenoic acid-ethanolamide, EEQ-EA) και
εποξυδεκαποπεντανοϊκο οξυ-αιθανολαμιδιο (epoxydocosapentaenoic acidethanolamide, EDP-EA). Τοσο το EEQ-EAs οσο και το EDP-EA ειναι ενδογενως παροντα
στον εγκεφαλο αρουραιου και στα περιφερειακα οργανα οπως προσδιοριζονται μεσω
στοχοθετημενων μεθοδων λιπιδομικης. Αυτοι οι μεταβολιτες παρηχθησαν αμεσα με
αμεση εποξυγονωση των ω-3 ενδοκανναβινοειδων, εικονοεξανοϋλ-αιθανολαμιδιου
(docosahexanoyl ethanolamide, DHEA) και εικοσαπεντανοϋλ-αιθανολαμιδιου
(eicosapentaenoyl ethanolamide, EPEA) με ενεργοποιημενα μικροσκοπικα κυτταρα BV-2
και με ανθρωπινο CYP2J2. Μελετες νευροφλεγμονων εδειξαν οτι τα τερματικα
εποξειδια 17,18-EEQ-EA και 19,20-EDP-EA μειωσαν εξαρτωμενες απο τη δοση
προφλεγμονωδεις IL-6 κυτοκινες ενω αυξησαν τις αντιφλεγμονωδεις κυτοκινες IL-10, εν
μερει μεσω ενεργοποιησης υποδοχεα-2 κανναβινοειδους. Επιπλεον, τα ω-3
ενδοκανναβινοειδη εποξειδια 17,18-EEQ-EA και 19,20-EDP-EA ασκησαν αντιαγγειογενετικες δρασεις σε ανθρωπινα μικροαγγειακα ενδοθηλιακα κυτταρα (human
microvascular endothelial cells, HMVEC) και αγγειοδιασταλτικες δρασεις επι
στεφανιαιων αρτηριων βοοειδων και αμοιβαια ρυθμιζομενη συσσωματωση
αιμοπεταλιων σε πλυμενα ανθρωπινα αιμοπεταλια. Συνολικα, οι φυσιολογικες
επιδρασεις των ω-3 ενδοκανναβινοειδων εποξειδιων διαμεσολαβουνται μεσω
μονοπατιων σηματοδοτησης ενδοκανναβινοειδων και εποξυεικοσανοειδων. Συνοπτικα,
τα ω-3 ενδοκανναβινοειδη εποξειδια βρισκονται σε συγκεντρωσεις συγκρισιμες με
αυτες αλλων ενδοκανναβινοειδων και αναμενεται να διαδραματισουν κρισιμους
ρολους κατα τη φλεγμονη in vivo. Ετσι η ταυτοποιηση τους μπορει να βοηθησει στην
αναπτυξη θεραπευτικων για νευροφλεγμονωδη και εγκεφαλοαγγειακα νοσηματα.
Τα διαιτητικα ωμεγα-6 / ωμεγα-3 και τα ενδοκανναβινοειδη:
Επιπτωσεις στην υγεια του εγκεφαλου και στις ασθενειες
Clémentine Bosch-Bouju, Sophie Layé “Dietary Omega-6/Omega-3 and
Endocannabinoids: Implications for Brain Health and Diseases” Cannabinoids in Health
and Disease, Chapter 6
https://www.intechopen.com/books/cannabinoids-in-health-and-disease/dietaryomega-6-omega-3-and-endocannabinoids-implications-for-brain-health-and-diseases
Περιληψη
Τα ωμεγα-3 (ω-3) και ωμεγα-6 (ω-6) ειναι πολυακορεστα λιπαρα οξεα (polyunsaturated
fatty acids, PUFAs) που διαδραματιζουν κρισιμο ρολο στην ανθρωπινη υγεια και πρεπει
να παρεχονται απο τα τροφιμα. Στον εγκεφαλο, τα PUFAs ειναι επισης προδρομοι των
ενδοκανναβινοειδων. Στοχος του παροντος κεφαλαιου ειναι να αναθεωρησει την
υπαρχουσα βιβλιογραφια σχετικα με το πως τα διαιτητικα PUFAs επηρεαζουν το
ενδοκανναβινοειδες συστημα στον εγκεφαλο και ποιες ειναι οι συνεπειες για τη
λειτουργια και τη δυσλειτουργια του εγκεφαλου. Σε αυτο το κεφαλαιο, θα
περιγραψουμε πρωτα πως εισερχονται τα PUFAs στον εγκεφαλο, ποιες ειναι οι
διαδικασιες μεταβολισμου τους και οι ρολοι τους στη λειτουργια του εγκεφαλου. Θα
περιγραψουμε τις οδους απο τα PUFAs εως την παραγωγη ενδοκανναβινοειδων. Στη
συνεχεια, θα αναθεωρησουμε τη βιβλιογραφια σχετικα με τον τροπο με τον οποιο η
διατροφικη σχεση ω-6 και ω-3 επηρεαζει το ενδοκανναβινοειδες συστημα, οσον αφορα
τα επιπεδα των ενδοκανναβινοειδων, τις πρωτεϊνες και την εξαρτωμενη απο το
ενδοκανναβινοειδες συναπτικη πλαστικοτητα. Στο επομενο μερος, θα περιγραψουμε τι
γνωριζουμε σχετικα με τις αλληλεπιδρασεις μεταξυ PUFAs και ενδοκανναβινοειδων σε
νευρολογικες και νευροψυχιατρικες διαταραχες. Τελος, θα καταληξουμε σε
συμπερασματα σχετικα με τις πιθανες συνεπειες των αλληλεπιδρασεων μεταξυ των
διατροφικων PUFAs και των ενδοκανναβινοειδων στον φυσιολογικο και παθολογικο
εγκεφαλο. Συγκεκριμενα, θα συζητησουμε πως τα διατροφικα PUFAs, ως ομοιοστατικοι
ρυθμιστες των ενδοκανναβινοειδων, μπορουν να αποτελεσουν ενδιαφερουσες
θεραπευτικες στρατηγικες για την προληψη η/και θεραπεια νευρολογικων διαταραχων
με την διαχειριση των ενδοκανναβινοειδων.